Falece Lamas Carvajal, autor de O Tío Marcos da Portela e de Catecismo do labrego

1906. Falece en Ourense o escritor e xornalista Valentín Lamas Carvajal

Escritor e xornalista. Nacido no seo dunha familia humilde, tras morrer o seu pai sendo el moi novo, cursou o bacharelato no instituto da cidade grazas á protección do seu tío materno. Alí foi alumno do gramático Saco e Arce e de Xosé García Mosquera. Unha vez obtido o título de bacharel en 1871, estudou Medicina en Santiago de Compostela, pero non conseguiu terminar a carreira debido a unha enfermidade ocular que o deixou cego aos vinte e cinco anos.

A súa cegueira foi a que provocou que, anos despois, fose coñecido como o Homero Gallego, segundo recolle a biografía que sobre do autor fixo para a Real Academia da Historia, Inmaculada López Silva e que recollemos aquí. Tras a enfermidade, Lamas volveu a Ourense, onde se instalou definitivamente e casou en 1874 cunha amiga da infancia, Amalia Rosina Sánchez. Nese mesmo ano concedéuselle unha pensión anual para escritores pobres en cuxo xurado atopábase o seu constante protector, Modesto Fernández e González. Grazas á axuda da súa esposa e os seus fillos Modesto e Valentina, e a pesar dos seus problemas oculares, Lamas Carvajal conseguiu dedicarse á escritura, esencialmente xornalística, ámbito no que xa dirixira a revista compostelá A Aurora de Galicia, e que continuou coa fundación do Heraldo Gallego e O Eco de Ourense, ademais do semanario O tío Marcos dá Portela, primeira publicación periódica editada integramente en galego que, entre 1876 e 1890, coñeceu un gran éxito e recoñecemento ao saber conectar coa poboación a través do habilidoso xornalismo cómico, polémico e sarcástico que caracterizaba a escritura de Lamas Carvajal, sempre preocupado pola defensa do campesiñado desde unha perspectiva anticaciquil. Esta actividade converteuno no xornalista de maior importancia do século XIX en Galicia.

Pero Lambas tamén cultivou a literatura. En castelán publicou os libros Flores de ayer e La monja de San Paio, ou o Cancionero del Miño. Leyendas y tradiciones de Orense, de 1872. Con todo, destacou especialmente na súa obra en galego, co poemario Espiñas, follas e frores, cuxa primeira parte ou Ramiño primeiro, dedicada ao seu fillo Oliverio, que morreu pouco despois da publicación, foi publicada en 1875, aínda que na portada aparece 1874, e coñeceu tal éxito que deu lugar a unha segunda edición poucos meses despois da súa publicación; a segunda parte, Ramiño segundo, publicouse ao ano seguinte. As dúas partes publicáronse conxuntamente en 1877, edición na que se engadiron os poemas Amor de nay e A Galicia. Socio de mérito da sociedade madrileña Galicia Literaria, en 1875 publicou Cartas ós galegos para promover a participación na Exposición Rexional de Santiago, e en 1880 Saudades galegas, probablemente o seu mellor libro, que o consagrou definitivamente como poeta civil, ámbito no que aínda publicou outro libro en 1890, A musa dás aldeas. En 1878 publicou un libro bilingüe, Desde la reja. Cantos de un loco, que provocou unha polémica con Manuel Murguía, quen o acusou de plaxiar Cantares Gallegos, aínda que Lambas foi apoiado e animado a seguir escribindo por toda a prensa galega.

En prosa publicou, en 1887, Gallegada. Tradiciós, costumes, tipos e contos dá terriña, obra que contén relatos xa publicados en O Tío Marcos dá Portela. Tamén aparecera no semanario o exitoso Catecismo do labrego, editado en 1889 e reeditado en trece ocasiones en vida do autor, probablemente a obra máis popular da literatura galega na época de entre séculos, que xoga cun esquema compositivo moi coñecido, o de pregunta-resposta que guiaba o manual Catecismo de la Doctrina Cristiana, do pai Gaspar Astete, ao que se aplica o sarcasmo e sentido do humor propio da literatura satírica de Lamas Carvajal. Despois aínda publicaría en castelán tres volumes titulados Mostacilla. Versos humorísticos (1897 e 1898), onde recollía composicións satíricas que xa foran publicadas no Eco. Activista cultural e intelectual da cidade de Ourense, onde era asiduo do faladoiro no café A Unión, chegou a sufrir un atentado na noite de Nadal do ano 1901, cando estalou unha bomba no taller do Eco. Lamas participou na fundación da Real Academia Galega, aínda que a súa morte no mesmo día da súa constitución truncou o seu traballo na mesma.

A docta institución galega habería de adicarlle en 1972 o Día das Letras Galegas.

826.- Carta de Alonso II el Casto, donando al templo de Santiago tres millas en contorno, en donde dice como fue de peregrinación y fundó dicha iglesia sobre el sepulcro del Apóstol.

1638.- Muere en A Coruña la heroína María Pita, mandándose enterrar en el convento de San Francisco

1697.-Cédula de Carlos II, confirmando los mandatos que, como patrono, da al real Hospital de Santiago, y corren impresos.

1873.- Una partida carlista de 30 a 40 hombres entra en Navia de Suarna, Lugo, y quema los libros y la ley del registro civil.