Anxel Fole, pioneiro na reconstrucción da narrativa galega da posguerra

1903.- Nace en Neumandro, Lugo, Anxel Fole Sánchez, escritor e xornalista.

Fillo dun político liberal que chegaría a ser alcalde de Lugo, a súa traxectoria vital e intelectual estaría estreitamente vinculada a esta cidade, onde viviría ata que en 1927 trasládase a Valladolid primeiro, e logo a Madrid e Santiago de Compostela, para estudar Filosofía e Letras e Dereito, estudos que nunca acabaría.

En 1934 inicia as súas colaboracións en publicacións periódicas da época como El Pueblo Gallego ou Resol; participará na creación do semanario republicano Agora! (logo Guión) e dirixirá Yunque.

Relacionado desde mozo cos círculos republicanos, en 1933 preséntase ás eleccións municipais como candidato polo Partido Republicano Radical Socialista e en 1935 ingresa no Partido Galeguista, onde chegaría a ocupar o cargo de secretario provincial. Pasa a guerra exercendo o ensino privado en Lugo; xa na posguerra, a precariedade económica lévao a instalarse como preceptor e administrador nas remotas terras de Incio, Quiroga e Ou Courel, o que lle permite pasar desapercibido, ata que en 1953 volve definitivamente a Lugo.

Desde entón, a vida de Fole sería un tanto pintoresca, sen ter nunca domicilio propio (hospedaríase sempre en pensións ou en casa dos seus familiares) nin case bens materiais, o que lle daba un aura de heterodoxia que o facía especialmente simpático para a mocidade. Os anos de vivencia rural frutificarían nas novelas Á lus do candil (1953) e Terra brava (1955), onde recolle, por medio da clásica estrutura-marco, -sinala na sua biografía a Real Academia da Historia, de onde se recollen estas notas- moitas das historias sobrenaturais que vivira ou oído nesa etapa, inaugurando unha liña de ficción parapsicológica á que se mantería relativamente fiel no resto da súa produción narrativa. Ambas as obras publicáronse na Editorial Galaxia, da que Fole fora, en 1950, un dos fundadores, e foron pioneiras na reconstrución da narrativa galega de posguerra.

En 1957 incorpórase á redacción do Progreso, periódico lugués no que desde 1943 reiniciara paulatinamente a súa colaboración, así como na Noite de Santiago, La Voz de Galicia ou Faro de Vigo. En 1963 le o seu discurso de ingreso na Real Academia Galega e ao ano seguinte os seus vellos amigos galeguistas ofrécenlle unha homenaxe en Vigo. En maio de 1970 empeza a dirixir o suplemento literario Táboa redonda do Progreso. A partir de entón, Fole é homenaxeado como unha figura ilustre da cultura galega: en 1975 é nomeado membro de honra da Asociación de Prensa de Lugo; en 1977 recibe unha bolsa vitalicia da Fundación Barrié; en 1978 concédeselle o Premio Pedrón de Ouro; en 1983 a Asociación de Escritores en Lingua Galega noméao presidente de honra e propono como candidato ao Nobel. Ademais, foi nomeado Fillo Predilecto da súa cidade natal e en 1984 recibiría a Medalla Castelao.

Durante a última década da súa vida participou en numerosas publicacións colectivas e encargouse de prologar obras de autores como Luis Pimentel ou Manuel María. Tras a súa morte seguiron as homenaxes á súa figura, e así, desde 1987, a Fundación Caixa Galicia e O Progreso convocan o premio de investigación literaria que leva o nome do escritor, e en 1997 a Real Academia Galega dedicoulle o Día dás Letras Galegas, feito que suscitaría numerosas edicións e estudos da súa obra.

1420.- En Consistorio celebrado en este día, el alcalde y procuradores del Concejo de Santiago protestan contra la prisión de un vecino de la ciudad, Juan Rodríguez de Piloño, por el juez eclesiástico a instancia del cura de Santa María de Villestro, “na torre maior da praza de ante á Iglesia”. El juez eclesiástico entrega el preso al alcalde “por garda as liuerdades é jurisdicion da dita cidade”.

1607.- Horroroso incendio en Pontedeume, en el que se consumen más de 300 casas, inclusas las consistoriales y la iglesia mayor, de la que tan solo se salvó una capilla.