Coñece a historia da caseta de Pepe do Cuco, a evolución dos tempos, en Carnota

En España existen centenares, quizá milleiros de edificios históricos nos que, con boa vontade, fixéronse grandes investimentos en rehabilitación e instalacións museográficas. A realidade é que, pouco tempo despois, moitos destes recintos atópanse, ou ben pechados ou ben cun réxime de uso moi precario. O motivo principal adoita ser a imposibilidade de dotalos dos recursos humanos adecuados para a súa apertura, atención ao público ou vixilancia.
Consciente desta situación, o Concello de Carnota, baseándose na experiencia de decenas de casos na contorna da Costa da Morte, provincia da Coruña e resto de Galicia, para a nova instalación museográfica, convocou en 2021 unha licitación aberta na que o requisito fundamental era o desenvolvemento dun procedemento automatizado de xestión do museo que cubrise as funcións de acceso e saída de usuarios, museografía, seguridade e estatística.
A proposta gañadora do concurso propoñía unha integración inédita no mundo da museografía: solucións de automatización provenientes da contorna da programación industrial, por tanto, sumamente testadas e fiables.

A CASETA
A construción onde está o noso pequeno museo débese a Pepe do Cuco, alá polo ano 1940 e recentemente foi cedida ao Concello de Carnota polos seus herdeiros. Pero Pepe non a fixo para vivir nela, senón que é unha caseta mariñeira, un lugar de traballo para gardar e manter os aparellos e todos os útiles de “andar ao mar”, sendo unha das moitas que había en Portocubelo, no porto de Lira.
En Carnota aínda se conservan gran cantidade de casetas deste tipo e en moitos casos continúan cumprindo a súa función orixinal, destacando entre elas un conxunto de arredor de 30 casetas en Caldebarcos, ao outro extremo da praia de Carnota.

O MUSEO
O proxecto museográfico para a creación deste pequeno museo baseouse no respecto a catro principios:
-Respecto ao fala dos protagonistas, co acento e xiros particulares de Carnota (a versión en inglés e castelán da visita simplemente subtituláronse).
-A forma na que os habitantes de Lira quixeron ganduxar unha historia sobre si mesmos. Na caseta non hai un guión previo, nin un narrador, nin un soporte expositivo onde ningún experto condicionase a visión que sobre Lira quixeron achegar os seus veciños.
-A simple consolidación dos restos sumamente deteriorados dunha colección etnográfica na que elemento principal é unha embarcación, un bote, canoa ou buceta.
-A mínima intervención na propia Caseta e a restauración efectuada nos anos ´90 na cal non se interveu.

A HISTORIA.
Nun tempo non tan afastado, hai apenas 80 anos, na época de Pepe do Cuco, a vida en lugares como Lira, Carnota ou a Costa da Morte era moi diferente á actual, mesmo podía ser moi dura e difícil.
Naqueles tempos, case a totalidade dos obxectos dos que tiñan que servirse no día a día reducíanse a pouco máis de media ducia de materiais: madeira, pedra, ferro, barro, fibras naturais e algún outro. Con eles tiñan que facer fronte a todas as necesidades cotiás e, por suposto, xerar as ferramentas e os medios para gañarse o sustento, como as lanchas xeiteiras e os botes.

OS NARRADORES DA HISTORIA
Dentro da caseta, a través dunha serie de pantallas, contamos unha historia que ten que ver coa xente de Lira: Aurora, Rogelio, Anxo da Carreirana “O Peixe”, Abelardo, Lobelos, Jordi, Xaquín dá Portuguesa son persoas reais que teñen hoxe en día unha vinculación efectiva coa cultura mariñeira. Eles achégannos a súa visión de como evolucionou a vida en Lira desde que Pepe do Cuco construíu a súa caseta, alá polos anos 40 do século pasado.
Os testemuños duns e outros son ganduxados polo presentador e ligazón virtual Miguel de Lira, veciño tamén de Lira, moi próximo á Caseta e personaxe destacado da escena galega que, curiosamente, obtivo un recoñecemento permanente interpretando a un personaxe do mar da Costa da Morte: Currás, un “persebeiro” furtivo na serie da TVG “Mareas Vivas” na que durante longas tempadas compartiu pantalla con Luís Tosar e Luís Zahera, entre outros.

A EXPERIENCIA DO USUARIO
A Caseta de Pepe do Cuco propón un concepto totalmente novo de relación entre o cidadán e a cultura, na que non hai máis intermediario nin limitación que un proceso automatizado de acceso denominado “Ymyk” acrónimo do inglés “Your mobile, your key” (o teu móbil, a túa chave).
Ymyk para o usuario consiste nun código QR exposto no exterior da Caseta que dirixe a un simple formulario de acceso no que se solicita a apertura automática da porta. A partir de aquí, unha secuenciación de vídeos en distintas pantallas, sons, iluminación de obxectos e maquetas narran a historia que os veciños de Lira quixeron contar sobre eles mesmos.
Ao finalizar a visita, sistema, a través de iluminación e son guía ao visitante para que abandone as instalacións e agradécelles a súa visita.